Zagadnienia egzaminacyjne z przedmiotu: Prawo rzeczowe i spadkowe
III rok NSP(Z)
rok akademicki 2018/2019
Wykładowca: dr Wojciech Szydło
- Prawo rzeczowe w znaczeniu przedmiotowym i podmiotowym
- Pojęcie i ogólne cechy podmiotowych praw rzeczowych (w szczególności: bezwzględny charakter praw rzeczowych, rodzaje praw rzeczowych, numerus clausus praw rzeczowych, jawność praw rzeczowych)
- Rzeczy i prawa jako przedmioty stosunków prawnorzeczowych i podmiotowych praw rzeczowych (w szczególności: pojęcie rzeczy, rodzaje rzeczy, nieruchomości i rzeczy ruchome, rzeczy oznaczone co do gatunku i co do tożsamości, rzeczy podzielne i niepodzielne, części składowe rzeczy, przynależności rzeczy, pożytki, przedmiotowy status prawny przedsiębiorstw oraz gospodarstw rolnych)
- Prawo własności (w szczególności: pojęcie, współczesna stratyfikacja własności, własność w ujęciu ekonomicznym, własność w ujęciu prawnym)
- Treść i wykonywanie prawa własności
- Własność nieruchomości - ustawowe granice treści i wykonywania prawa własności (w szczególności: przestrzenne granice własności nieruchomości, własność wód, własność złóż kopalin i minerałów, prawo sąsiedzkie – immisje, służebności w stosunkach sąsiedzkich, granice gruntów)
- Sposoby nabycia i utraty prawa własności - nabycie pierwotne i pochodne
- Przeniesienie prawa własności (w szczególności: przeniesienie w trybie umowy zobowiązująco-rozporządzającej i solo consensu, przeniesienie rzeczy oznaczonych co do tożsamości, co do gatunku i rzeczy przyszłych, przeniesienie własności dla wykonania uprzedniego zobowiązania, przewłaszczenie na zabezpieczenie, przeniesienie własności dla zabezpieczenia wierzytelności)
- Rozporządzanie rzeczą przez osobę nieuprawnioną
- Zasiedzenie jako sposób nabycia własności (w szczególności: przedmiot zasiedzenia, przesłanki zasiedzenia, skutki zasiedzenia, stwierdzenie zasiedzenia)
- Nabycie własności niczyjej rzeczy ruchomej
- Znalezienie rzeczy i jego skutki
- Nabycie własności pożytków naturalnych rzeczy
- Połączenie, pomieszanie i przetworzenie rzeczy
- Obrót nieruchomościami (w szczególności: zakaz zastrzegania warunku i terminu w obrocie nieruchomościami, wymóg formy aktu notarialnego, kauzalność przeniesienia własności nieruchomości, wpis do księgi wieczystej)
- Prawnorzeczowa ochrona prawa własności (w szczególności: roszczenie windykacyjne, uzupełniające roszczenia właściciela, roszczenie negatoryjne, roszczenia związane ze wzniesieniem budowli na cudzym gruncie)
- Współwłasność (w szczególności: pojęcie, istota, pojęcie i znaczenie prawne udziału we współwłasności, metoda regulacji stosunków pomiędzy współwłaścicielami, zarząd rzeczą wspólną, zniesienie współwłasności, współwłasność w częściach ułamkowych a współwłasność łączna)
- Posiadanie (w szczególności: pojęcie, funkcje i skutki, rodzaje, nabycie, ochrona, dzierżenie rzeczy, domniemania związane z posiadaniem, roszczenie o wstrzymanie budowy)
- Użytkowanie wieczyste (w szczególności: przedmiot, treść, charakter prawny, powstanie, wygaśnięcie, ochrona, nabycie prawa własności gruntu przez użytkownika wieczystego)
- Ograniczone prawa rzeczowe (w szczególności: pojęcie, zamknięty katalog ograniczonych praw rzeczowych, przedmiot, treść, powstanie, zmiana treści, przeniesienie, pierwszeństwo, kolizja, wygaśnięcie, ochrona)
- Użytkowanie (w szczególności: pojęcie i funkcja, ustanowienie, przedmiot, treść, wygaśnięcie, użytkowanie przez osoby fizyczne, użytkowanie przez rolnicze spółdzielnie produkcyjne, inne wypadki użytkowania, użytkowanie w ramach timesharingu)
- Służebności (w szczególności: pojęcie i funkcja, służebności gruntowe, służebności osobiste, służebność przesyłu)
- Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu (w szczególności: treść i charakter, wygaśnięcie, własnościowe a lokatorskie prawo do lokalu, własnościowe prawo do lokalu a odrębna własność lokalu, współczesne przekształcenia praw do lokali)
- Odrębna własność lokali (w szczególności: istota, konstrukcja prawna, przedmiot, udział we współwłasności nieruchomości wspólnej – współwłasność „przymusowa” nieruchomości wspólnej, ustanowienie, wspólnota mieszkaniowa właścicieli lokali, odrębna własność lokali w stosunkach spółdzielczości mieszkaniowej)
- Zastaw (w szczególności: funkcja, powstanie, przedmiot zastawu, zakres zabezpieczenia, akcesoryjny charakter, treść, wygaśnięcie zastawu, umowny zastaw zwykły, zastaw rejestrowy, hipoteka morska, zastaw ustawowy, przymusowy zastaw skarbowy, zastaw na prawach)
- Hipoteka (w szczególności: istota i funkcje, akcesoryjny charakter hipoteki, powstanie, przedmiot, cel, treść prawa, suma hipoteki, zakres obciążenia hipoteką, zakres zabezpieczenia, wierzytelność zabezpieczona hipoteką, przeniesienie wierzytelności hipotecznej, administrator hipoteki, hipoteka na wierzytelności hipotecznej, hipoteka umowna i przymusowa, rozporządzanie opróżnionym miejscem hipotecznym, ochrona hipoteki, wygaśnięcie hipoteki)
- Księgi wieczyste (w szczególności: pojęcie i funkcja, księgi wieczyste a ewidencja gruntów i budynków, zakładanie, struktura oraz prowadzenie ksiąg wieczystych, ustrój ksiąg wieczystych, postępowanie wieczystoksięgowe, prawa ujawniane w księgach wieczystych, zbiór dokumentów oraz akta księgi wieczystej, jawność ksiąg wieczystych, domniemania związane z treścią księgi wieczystej, rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych, wpisy do księgi wieczystej, uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, odpisy ksiąg wieczystych, Centralna Informacja Ksiąg Wieczystych)
- Pojęcie i skład spadku
- Dziedziczenie (w szczególności: pojęcie, podmiotowe prawo do dziedziczenia, powołanie do spadku, otwarcie i nabycie spadku, zdolność do dziedziczenia, niegodność dziedziczenia, przebaczenie, zrzeczenie się dziedziczenia)
- Dziedziczenie ustawowe
- Dziedziczenie testamentowe (w szczególności: sporządzenie testamentu, forma i treść testamentu, zapis, zapis windykacyjny, polecenie, wykonawca testamentu)
- Stanowisko prawne spadkobiercy (w szczególności: przyjęcie i odrzucenie spadku)
- Odpowiedzialność za długi spadkowe
- Zachowek
- Wspólność majątku spadkowego
- Stwierdzenie nabycia spadku
- Dział spadku
- Umowy dotyczące spadku
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego
Podręczniki:
- E. Gniewek, Prawo rzeczowe, Warszawa 2018
- E. Skowrońska-Bocian, Prawo spadkowe, Warszawa 2018
- M. Drela, K. Gołębiowski, K. Górska, A. Kołodziej, J. Kuźmicka-Sulikowska, A. Stangret-Smoczyńska, W. Szydło, M. Tenenbaum-Kulig, Zbiór kazusów z prawa cywilnego, wyd. II, Wrocław 2014 - w części dotyczącej prawa rzeczowego i spadkowego
Akty prawne (w zakresie objętym treścią zagadnień egzaminacyjnych):
- Ustawa z 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r. poz. 1025 ze zm.)
- Ustawa z 20.07.2017 r. - Prawo wodne (Dz.U. poz. 1566 ze zm.)
- Ustawa z 14.04.2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 869)
- Ustawa z 20.02.2015 r. o rzeczach znalezionych (Dz.U. poz. 397)
- Ustawa z 16.09.2011 r. o timeshare (Dz.U. poz. 1370)
- Ustawa z 9.06.2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. z 2017 r. poz. 2126 ze zm.)
- Ustawa z 23.07.2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. z 2017 r. poz. 2187 ze zm.)
- Ustawa z 11.04.2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz.U. z 2018 r. poz. 1405)
- Ustawa z 14.02.2003 r. o przenoszeniu treści księgi wieczystej do struktury księgi wieczystej prowadzonej w systemie informatycznym (Dz.U. poz. 363 ze zm.)
- Ustawa z 15.12.2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2018 r. poz. 845 ze zm.)
- Ustawa z 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2018 r. poz. 800 ze zm.)
- Ustawa z 29.08.1997 r. - Prawo bankowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 1876 ze zm.) Ustawa z 21.08.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2018 r. poz. 121 ze zm.)
- Ustawa z 6.12.1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (Dz.U. z 2017 r. poz. 1278 ze zm.)
- Ustawa z 24.06.1994 r. o własności lokali (Dz.U. z 2018 r. poz. 716)
- Ustawa z 14.02.1991 r. - Prawo o notariacie (Dz.U. z 2017 r. poz. 2291 ze zm.)
- Ustawa z dnia 28.07.1990 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny (Dz.U. poz. 321 ze zm.)
- Ustawa z 17.05.1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2101 ze zm.)
- Ustawa z 16.09.1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz.U. z 2018 r. poz. 1285)
- Ustawa z 6.07.1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U. z 2017 r. poz. 1007 ze zm.)