Ekonomika Unii Europejskiej – niestacjonarne studia administracji
Materiał obowiązujący do egzaminu – 2015/2016
I. Międzynarodowa integracja gospodarcza
1) pojęcie międzynarodowej integracji gospodarczej i jej charakter w koncepcji liberalnej i instytucjonalnej, definicja Beli Balassy,
2) koncepcja integracyjna R. Coudenhove-Kalergiego,
3) przyczyny ekonomiczne (osiągnięty poziom rozwoju gospodarczego, postęp techniczny) i polityczne międzynarodowej integracji gospodarczej,
4) przebieg europejskiej integracji gospodarczej – powołanie EWWiS, EWG, Euroatomu (EWEA), rozszerzenia i przejścia do kolejnych etapów integracji – unia celna, wspólny rynek, jednolity rynek, unia gospodarczo-walutowa.
II. Etapy europejskiej integracji gospodarczej
1) unia celna- efekty statyczne (efekt kreacji handlu, efekt przesunięcia handlu) i dynamiczne (restrukturyzacyjne) unii celnej, tworzenie unii celnej w EWG – zasady znoszenia ograniczeń w handlu, wspólna zewnętrzna taryfa celna,
2) wspólny rynek – pojęcie, budowa i skutki,
3) integracja walutowa wg planu Wernera, utworzenie Europejskiego Systemu Walutowego i jego elementy składowe.
III. Jednolity rynek europejski
1) koncepcja jednolitego rynku, budowa, bariery administracyjne, techniczne i fiskalne,
2) znoszenie barier administracyjnych w odniesieniu do osób i towarów, układ z Schengen,
3) znoszenie barier technicznych – zasada wzajemnego uznania, harmonizacja wertykalna, nowe podejście do harmonizacji, standardy europejskie dotyczące stosunku między producentem a konsumentem, system certyfikacji, reguły dotyczące zamówień rządowych,
4) znoszenie barier fiskalnych w odniesieniu do podatków pośrednich (podatek od wartości dodanej, akcyza),
5) skutki realizacji programu jednolitego rynku europejskiego (np. ożywienie handlu, spadek cen towarów, nasilenie konkurencji, bezpośrednie inwestycje zagraniczne).
IV. Europejska integracja walutowa
1) projekt integracji walutowej i gospodarczej komitetu Delorsa, etapy budowy unii gospodarczej i walutowej, kryteria konwergencji, Pakt Stabilności,
2) organy unii i ich uprawnienia (ESBC i EBC), nowe organy nadzoru, unia bankowa,
3) koszty integracji walutowej i gospodarczej, efekty,
V. Wybrane polityki
1) Strategia Europa 2020 – cele strategii, inicjatywy przewodnie, narzędzia (jednolity rynek, polityka budżetowa, polityka zewnętrzna),
2) wspólna polityka rolna – cele i narzędzia (organizacja rynków rolnych, system cen, protekcja w handlu z krajami trzecimi – cena progu, wielkość progowa, dopłaty do wywozu, pozwolenia na przywóz), kryzys w rolnictwie (ekonomiczny, ekologiczny, społeczny),
3) reformy wspólnej polityki rolnej – reforma strukturalna Mansholt, reforma McSharrego – założenia, produkty rolne objęte reformą metody realizacji, środki towarzyszące,
4) współczesna polityka rolna UE bazuje na reformie McSharrego i zasadach przez nią wprowadzonych
– reforma z 1999 r.- płatności bezpośrednie, zmniejszenie interwencji, odłogowanie, zmniejszanie zatrudnienia),
- porozumienie luksemburskie z 2003 r.:
– system jednolitej płatności, redukcje cen, mechanizm dyscypliny finansowej, mechanizm modulacji, rozszerzenie liczby produktów rolnych objętych systemem jednolitej płatności, zasada wzajemnej zgodności, rozwój obszarów wiejskich, przegląd wspólnej polityki rolnej, programy towarzyszące),
- współczesne zasady polityki rolnej.
Literatura
1. W. Molle, Ekonomika integracji europejskiej. Teoria, praktyka, polityka, Gdańsk 2000
2. J. Kundera, Jednolity rynek europejski, Kraków 2003
3. F. Machlup, Integracja europejska – narodziny i rozwój idei, Warszawa 1986
4. J.Barcz, Integracja europejska, Warszawa 2007.